Đề cương SKKN Giáo dục bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai qua dạy học chủ đề Vùng Bắc Trung Bộ trong Địa lí 9

 1
 ĐỀ CƯƠNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Giáo dục bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai qua dạy học chủ đề:
 Vùng Bắc Trung Bộ trong Địa lí 9
 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài
 Nghị quyết số 29- NQ/TW khoá XI về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục
và đào tạo của Đảng đã khẳng định: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy
và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng
kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi
nhớ máy móc. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý
tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng
thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học,
khuyến khích học tập suốt đời.
Hiện nay, trong quá trình dạy học giáo viên môn Địa lí trong toàn tỉnh đã lựa chọn
và áp dụng nhiều phương pháp, phương tiện và hình thức, kỹ thuật, dạy học tích
cực, nhiều giáo viên đã thực hiện thành công một số phương pháp, hình thức, kỹ
thuật dạy học phát huy được tính tích cực, tư giác, sáng tạo, chủ động cho học sinh
toàn tỉnh nói chung và vùng miền núi nói riêng. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân
khác nhau hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học, chú trọng giáo dục gắn với các
vấn đề thực tiễn của các huyện chưa được tiến hành đồng bộ, thường xuyên, dẫn
đến hiệu quả giáo dục môi trường, giáo dục ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống
thiên tai, gắn với hướng nghiệp, chưa cao. Chính vì vậy, việc lựa chọn các chủ
đề dạy học môn Địa lí gắn với thực tiễn địa phương, giáo dục bảo vệ môi trường,
giáo dục kỹ năng phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai; giáo dục hướng nghiệp đã
phát huy hiệu quả dạy học, chất lượng dạy học các chủ đề, các hoạt động giáo dục
nâng lên, tạo được hứng thú cho học sinh. Đó là lí do tôi chọn sáng kiến: “Giáo
dục bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai qua dạy học chủ đề: Vùng
Bắc Trung Bộ trong Địa lí 9”
 2. Mục tiêu
 - Góp một hướng đi mới cho quá trình dạy học chủ đề Bắc Trung Bộ theo
hướng tích hợp với nội dung gắn với các địa phương học sinh và ở mức độ cao
hơn. 
 - Xây dựng, thực hiện chủ đề dạy học trong môn Địa lí 9 theo định hướng
tiếp cận mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông 2018.
 - Nâng cao hiệu quả dạy học Phần 3 Sự Phân hóa lãnh thổ theo hướng
chuyển giao nhiệm vụ học tập cho học sinh, định hướng nhiệm vụ học thông qua
nhu cầu, khả năng, sở thích gắn với địa phương và gắn với vấn đề thực tiễn tại địa
phương. Từ dó góp phần nâng cao chất lượng môn học.
 - Học sinh hứng thú, hợp tác, chia sẽ, vận dụng kiến thức tổng hòa các môn
học để báo cáo các sản phẩm học tập theo nhóm bằng các hình thức khác nhau. 3
 - Khi tiến hành dạy học Địa lí 9 phần Sự phân hóa lãnh thổ đối với vùng
kinh tế Bắc Trung Bộ giáo viên đang tiến hành dạy theo bài, mức độ liên hệ để
giáo dục phòng chống thiên tai và bảo vệ môi trường chủ yếu là các câu hỏi mang
tính liên hệ giới thiệu cách làm, chưa tạo điều kiện cho học sinh trình bày một giải
pháp mang tính thực tế có hiệu quả tại các địa phương.
 3. Giải pháp khắc phục thực trạng
 Chuyển dạy học các tiết độc lập vùng kinh tế Bắc Trung Bộ thành Chủ đề
dạy học vùng Bắc Trung Bộ, thời lượng 02 tiết. Từ đó xây dựng tiến trình dạy học
cụ thể như sau: 
 3.1. Giải pháp 1. Xác định vấn đề học tập và đặt tên cho chủ đề : Chủ đề 
Vùng Bắc Trung Bộ. Số tiết thực hiện 02 tiết 
 3.2. Giải pháp 2. Xác định mục tiêu/ yêu cầu cần đạt của chủ đề
 3.3. Giải pháp 3. Xác định và xây dựng tư liệu dạy học cho chủ đề: tranh
ảnh về vùng Bắc Trung Bộ, Video phục vụ bài giảng
 3.4. Giải pháp 4. Thiết kế tiến trình dạy học của chủ đề Bắc Trung Bộ theo
hướng dẫn với 04 hoạt động chính của công văn 5512/ BGDĐT. Chuỗi các hoạt
động học tập gồm các hoạt động học tập như: Hoạt động mở đầu (hoạt động xuất
phát), hoạt động khám phá (hoạt động hình thành kiến thức mới, hoạt động nhận
thức), hoạt động luyện tập (hoạt động củng cố, đánh giá), hoạt động vận dụng.
 3.5. Giải pháp 5. Thử nghiệm và điều chỉnh chủ đề
 4. Quá trình thử nghiệm
 Trong năm học 2021 - 2022 tôi đã tiến hành thử nghiệm sáng kiến. Thường
thì nhà trường có 3 lớp trên một khối nên tôi dùng phương pháp kiểm tra trước và
sau tác động với các nhóm lớp. 
 5. Kết quả của quá trình thử nghiệm
 Kết quả khảo sát mức độ nhận thức, hành động của học sinh trước và sau khi
thực hiện biện pháp giáo dục môi trường và phòng chống thiên tai tại địa phương
như sau: 
 Trước khi áp dụng sáng kiến:
 Nhận thức được Biết được Làm được Tuyền truyền có hiệu
 quả
Tổng số 130 130 130 130
Số lượng 70 55 35 20
Tỉ lệ 53,8% 42,3% 26,9% 15,4%
Sau khi áp dụng sáng kiến:
 Nhận thức được Biết được Làm được Tuyền truyền có hiệu
 quả
Tổng số 130 130 130 130
Số lượng 130 110 100 100
Tỉ lệ 100% 84,6% 76,9% 76,9%