Sáng kiến kinh nghiệm Đổi mới phương pháp dạy học thực hành môn Tin học

 PHẦN MỞ ĐẦU
I. Bối cảnh của đề tài:
 1.1. Không gian, thời gian: trường THCS THÁI HÒA, từ năm học 2011-2012.
 1.2. Thực trạng của việc thực hiện đề tài: Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Tin học 
trong nhà trường thông qua các buổi thực hành.
II. Lí do chọn đề tài:
 Để nâng cao chất lượng dạy và học môn Tin học trong nhà trường và nhằm 
đáp ứng nhu cầu ngày càng cao trong việc thực hành máy tính và hình thành kỹ năng 
cho học sinh thông qua việc thực hành trên lớp.
 Là một giáo viên còn trẻ, kinh nghiệm giảng dạy còn nhiều hạn chế nhưng được 
nhà trường tín nhiệm giao cho giảng dạy môn Tin học trong thời gian qua. Nhờ sự 
phấn đấu của bản thân và sự giúp đỡ tân tình của các đồng nghiệp, dựa trên thực trạng 
của nhà trường như sau:
 - Căn cứ vào tình hình thực tế cơ sở vật chất của nhà trường.
 - Căn cứ vào số lượng học sinh trong từng khối lớp của nhà trường. Với 
tình hình hiện nay: 01 lớp từ 34 - 40 học sinh/1lớp, do nhu cầu học thực hành ngày 
càng tăng nhanh của từng lớp học.
 Chính vì vậy mà phòng học thực hành tin học của nhà trường với số lượng 30 
máy tính (nhưng chỉ sử dụng được khoảng 25 máy), chỉ đảm bảo cho học sinh thực 
hành với số lượng từ 25 em/1ca. Trước thực trạng đó, ngay từ khi mới được về công 
tác tại trường tôi đã bắt tay nghiên cứu và thực hiện đề tài: "Đổi mới phương pháp dạy 
học thực hành môn Tin học".
III. Phạm vi và đối tượng của đề tài:
 3.1. Phạm vi áp dụng đề tài: Trường THCS THÁI HÒA.
 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 8,9 Trường THCS THÁI HÒA.
 3.3. Địa điểm nghiên cứu: Phòng máy Trường THCS THÁI HÒA.
 Trang 1 PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận của vấn đề:
 Khi tham gia trực tiếp giảng dạy các lớp năm học 2010-2011. Tình hình tại thời 
điểm đó như sau:
 - Sĩ số học sinh trong lớp còn ít dao động từ 35 - 42 em. Số lượng máy tính chỉ 
có 25 máy nên tỉ lệ bình quân là 2 học sinh/1máy tính.
 - Tài liệu học tập môn tin học còn hạn chế (các em ít có tài liệu tham thảo) cho 
nên học sinh thụ động trên lớp cũng như học ở nhà.
 - Việc tổ chức dạy và học thực hành môn Tin học được thực hiện: Giáo viên 
phải đưa các bài tập thực hành trong sách giáo khoa cho học sinh làm. Việc đó dẫn đến 
sự xung đột trong thao tác như: Các em học sinh có khả năng thì nhập rất nhanh và 
phải ngồi chờ các học sinh khác nhập từng chữ rất chậm. Có máy tính chỉ có 1 học 
sinh ngồi nhập, các em còn lại ngồi làm việc riêng. Nhiều em ngồi xa lo chơi chuyện 
riêng không chú ý lớp học ồn ào nhốn nháo do số học sinh ngồi không chơi không có 
việc làm.
 - Lớp học đông, nhốn nháo dẫn đến tranh giành máy thực hành, giáo viên rất 
khó kiểm soát lớp và không hướng dẫn được đến từng đối tượng học sinh cụ thể.
 Tất cả những khó khăn trên đã làm phá vỡ kế hoạch lên lớp của người giáo viên. 
Kết quả sau khoá học kỹ năng thực hành của nhiều em còn yếu kém, kết quả kiểm tra 
thực hành trên máy không đạt hoặc đạt ở mức trung bình.
II. Thực trạng của vấn đề:
 2.1 Khảo sát tình hình:
 Căn cứ vào tình hình thực tế tôi đã làm khảo sát và thu được kết quả sau:
 + Cơ sở vật chất: Phòng máy có 25 máy hoạt động tốt
 + Số lượng học sinh trung bình trên 1 lớp học: 37 học sinh/1 lớp
 + Chất lượng, kỹ năng đạt được sau khi kết thúc môn học được đánh giá bằng kết 
quả như sau:
 Trang 3 - Giáo viên theo dõi từng nhóm xem các em có làm đúng nhiệm vụ không, nếu 
phát hiện lỗi sai thường gặp ở các nhóm giáo viên cho lớp học dừng lại sửa sai rút 
kinh nghiệm cho nhóm đó.
 - Trong quá trình thực hành giáo viên cho điểm nhóm hoặc cá nhân xuất sắc để 
khuyến khích học sinh học tập tích cực chủ động và sáng tạo.
 - Kiểm tra đánh giá chia ra mỗi ca 25 em (1 học sinh / 1máy) đều này giúp giáo 
viên đánh giá khách quan việc học tập của các em.
 - Thực hiện đề tài :
 + Thời gian: Từ tháng 9/2011 đến tháng 5/2012
 + Đối tượng: Học sinh các lớp khối 8, 9
 + Tổ chức thực hiện:
 Trước yêu cầu thực trạng của học sinh nên tôi đã soạn bài tập thực hành từ dễ 
đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, bám sát nội dung SGK cũng như phân phối chương 
trình môn học do Phòng Giáo Dục qui định.
 Cài đặt lại phần mềm cho toàn bộ các máy của phòng thực hành, các phần mềm 
mới được Update là Windows XP SP2, bộ Office 2003 để phù hợp với xu thế phát 
triển và yêu cầu của xã hội, phần mềm Turbo Pascal để phục vụ cho lập trình cơ bản.
 Cài đặt phần mềm Deep Freeze khoá cứng ổ đĩa máy tính để phòng chống Virus 
gây ra lỗi phần mềm, khắc phục triệt để các lỗi do người sử dụng gây ra, cài đặt phần 
mềm Netoff school nhằm thuận tiện cho việc quản lí và hướng dẫn học sinh thực hành.
 Kết quả nghiệm thu:
 Tình hình lớp ổn định, trật tự. Trong giờ thực hành không có hiện tượng nhốn 
nháo, máy hỏng , nhiều em mắt kém ngồi cuối lớp không nhìn thấy gì đã không còn tái 
diễn (nhờ sự hổ trợ phần mềm Netoff School và Deep Freeze).
 Giáo viên có điều kiện tiếp xúc, hướng dẫn từng em học sinh đặc biệt là các em 
yếu kỹ năng thực hành. Chất lượng giờ dạy, giờ học thực hành vì thế mà được nâng lên 
rõ rệt.
 Trang 5 Lớp học thực hành ổn định, trật tự và nghiêm túc.
 Máy tính chạy tốt, có hệ thống bảo vệ phòng chống virus và lỗi phần mềm thông 
thường.
 • Những tồn tại khi thực hiện đề tài:
 Dù nhiều cố gắng nhưng việc biên soạn bài tập học sinh còn nhiều hạn chế.
 Việc khai thác mạng phục vụ môn học của học sinh chưa được trang bị nhiều vì 
thời lượng chương trình không cho phép.
 Một số học sinh còn lơ là khi thực hành, còn mở các trò chơi điện tử trong khi 
giáo viên hướng dẫn các bạn khác .
 Cần hướng dẫn, bám sát các học sinh các kỹ năng thực hành để tỉ lệ thực hành 
đạt yêu cầu khi kiểm tra thực hành cuối năm tăng đi dần dần.
 • So sánh đối chứng:
 So sánh kết quả kiểm tra trước và sau khi thực hiện đề tài tôi thấy:
 Trước khi thực hiện đề tài: Tỉ lệ học sinh đạt kết quả giỏi còn thấp mà đặc biệt 
là tỉ lệ học sinh trung bình lại rất cao tới 35% (năm học 2010 - 2011) điều này thể hiện 
rất rõ ở việc tổ chức dạy và học thực hành. Học sinh nào làm được bài tập, học sinh 
nào không làm được giáo viên rất khó nắm bắt được, số lượng học sinh trên một lớp 
ngày càng tăng nhưng số lượng máy hư ngày càng nhiều dẫn đến số lượng học sinh 
thực hành trong một ca là càng lớn, việc chủ động làm bài của các em bị giới hạn vì bài 
tập thực hành ngày càng nhiều và với lớp học đông nên giáo viên hướng dẫn cũng 
không thể trả lời, kèm cặp được từng em đặc biệt là các em yếu kém kỹ năng thực 
hành. 
 Sau khi thực hiện đề tài: Tỉ lệ học sinh đạt kết quả khá giỏi tăng lên rõ rệt, đặc 
biệt là tỉ lệ học sinh có kỹ năng thực hành trên máy chưa đạt yêu cầu giảm xuống đáng 
kể, chỉ còn 4%, điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng của nhà trường và yêu cầu 
chung cho học sinh .
 Trang 7 IV. Những kiến nghị, đề xuất:
 - Ban giám hiệu nhà trường tham mưu với cấp trên để trang bị lại phòng thực 
hành Tin học một máy chiếu và còn vài máy đang hỏng đã lâu chưa sữa chữa.
 Tân hội, ngày 15 tháng 02 năm 2012
 ( Người thực hiện )
 Đỗ Văn Luyến
 Trang 9 MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1
 I. Bối cảnh chọn đề tài .....................................................................................1
 II. Lý do chọn đề tài ...........................................................................................1
 III. Phạm vi và đối tượng của đề tài ....................................................................1
 IV. Mục đích nghiên cứu đề tài ...........................................................................2
 V. Sơ lược về những điểm mới cơ bản nhất trong kết quả nghiên cứu .............2
PHẦN NỘI DUNG ......................................................................................................3
 I. Cơ sở lý luận .................................................................................................3
 II. Thực trạng của vấn đề ...................................................................................3
 Khảo sát tình hình ....................................................................................................3
 Nghiên cứu ...............................................................................................................4
 III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề .........................................4
 IV. Hiệu quả ........................................................................................................6
PHẦN KẾT LUẬN ......................................................................................................8
 I. Những bài học kinh nghiệm ..........................................................................8
 II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm ..............................................................8
 III. Khả năng ứng dụng, triển khai ......................................................................8
 IV. Những kiến nghị, đề xuất ..............................................................................9
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................10
 Trang 11