Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh trường THCS

 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
 MÃ SKKN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH 
 TRƯỜNG THCS
 Lĩnh vực : Chủ nhiệm
 Cấp học : Trung học cơ sở
 Năm học: 2016 - 2017
 1/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
 PHẦN THỨ NHẤT
 ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài: 
 Tuyên truyền giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên hoạt động thực hiện giáo 
dục pháp luật, là cầu nối để truyền tải pháp luật vào đời sống xã hội, vì pháp luật 
muốn phát huy được tác dụng và hiệu quả thông qua con người hiểu biết pháp 
luật. Giáo dục pháp luật trong các nhà trường, đặc biệt trong các trường phổ 
thông có ý nghĩa chiến lược, góp phần hình thành một cách vững chắc nhân cách 
của người công dân có ý thức chấp hành pháp luật, đáp ứng những yêu cầu của 
xã hội hiện tại và tương lai. 
 Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta quan tâm đẩy mạnh các hoạt động tuyên 
truyền giáo dục pháp luật, nhất là trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay.
 Để thực hiện đúng pháp luật của nhà nước cần phải tăng cường công tác 
tuyên truyền giáo dục pháp luật. Vì vậy, tuyên truyền giáo dục pháp luật là một 
bộ phận quan trọng có ý nghĩa đặc biệt trong hệ thống giáo dục chung của Đảng 
và Nhà nước nhằm giáo dục đạo đức, ý thức pháp luật, xây dựng các văn bản 
luật, tổ chức thực hiện tốt pháp luật và góp phần xây dựng con người mới 
XHCN, phát huy quyền làm chủ nhân dân, xây dựng nhà nước pháp quyền 
XHCN Việt Nam trong thời kì mới . 
 Từ đó tôi nhận thấy việc giáo dục pháp luật cho toàn dân hiện nay có tính 
cấp thiết của các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức 
kinh tế từ trung ương đến cơ sở nhằm làm cho mọi người, mọi thành viên trong 
xã hội nhận thức và hành động đúng theo pháp luật, hạn chế tối đa các vụ việc vi 
phạm pháp luật là do không hiểu biết pháp luật . Với ý nghĩa nêu trên, chúng tôi 
chọn đề tài "Một số biện pháp giáo dục pháp luật cho học sinh Trường 
THCS". 
II. Mục đích nghiên cứu: 
 Nghiên cứu thực trạng thực hiện các tiết giáo dục pháp luật của học sinh 
trường THCS. Đánh giá lại việc thực hiện các tiết giáo dục pháp luật, những 
 3/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
 PHẦN THỨ HAI
 NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN :
I.1- Vai trò của pháp luật đối với đời sống xã hội
 I.1.1- Khái niệm pháp luật XHCN: 
 Pháp luật trong xã hội chủ nghĩa là hệ thống quy tắc xử sự do nhà nước đặt 
ra, mang tính chất bắt buộc chung thể hiện ý chí của giai cấp công nhân, nhân 
dân lao động, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản do Nhà nước Xã hội chủ 
nghĩa ban hành và đảm bảo thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của nhà nước, 
trên cơ sở giáo dục mọi người tôn trọng và thực hiện. 
I.1.2- Khái niệm pháp chế XHCN : 
 Pháp chế XHCN là sự tuân thủ và chấp hành một cách thường xuyên chính 
xác, đầy đủ và nghiêm chỉnh những luật, những văn bản dưới luật của các cơ 
quan nhà nước, các viên chức nhà nước, các tổ chức xã hội, các tập thể lao động 
và mọi công dân. 
I.1.3- Mối quan hệ giữa pháp luật và pháp chế : 
 Pháp luật và Pháp chế có mối quan hệ mật thiết với nhau, pháp luật và pháp 
chế là hai khái niệm khác nhau nhưng không tách rời nhau và có sự tác động lẫn 
nhau, trong mối quan hệ này thì pháp luật là tiền đề là cơ sở của pháp chế. Pháp 
luật chỉ thực sự có hiệu lực khi nó dựa trên cơ sở vững chắc của pháp chế, 
ngược lại pháp chế củng cố và tăng cường khi có hệ thống pháp luật hoàn chỉnh 
đồng bộ phù hợp và kịp thời. 
I.1.4- Vai trò của pháp luật: 
 Vai trò của pháp luật đối với hệ thống chính trị:
 - Đối với Đảng lãnh đạo: Pháp luật là phương tiện để Đảng lãnh đạo trên quy 
mô toàn xã hội. Là phương tiện để Đảng kiểm tra mọi họat động của Nhà nước 
và kiểm tra đường lối của mình. 
- Đối với Nhà nước: Pháp luật là phương tiện tổ chức mọi hoạt động chính của 
Nhà nước, là phương tiện để Nhà nước quản lý mọi mặt của đời sống xã hội. - 
 5/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
I.2.3- Nội dung của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật: 
 Nội dung của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật là yếu tố quan trọng 
của quá trình giáo dục pháp luật, nó xác định trên cơ sở hình thức, mục đích, đối 
tượng và chủ thể của công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật. Mỗi đơn vị 
trường học đếu có chương trình, kế hoạch cụ thể để phổ biến tuyên truyền giáo 
dục các kiến thức cơ bản về quyền và nghiã vụ của công dân, quyền hạn, nhiệm 
vụ và cơ cấu tổ chức của nhà nước, hệ thống pháp luật cho học sinh, cán bộ 
công nhân viên của từng đơn vị trường học bao gồm những chủ trương chung 
của Quận, nghị quyết của Đảng bộ, nghị quyết của từng đoàn thể, các luật có 
liên quan như: Luật giao thông đường bộ, luật phòng chống ma túy, Luật hình 
sự, Luật dân sự, Luật hôn nhân gia đình, luật khiếu nại tố cáo
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN: 
II.1- Đặc điểm tình hình chung: 
 Trường THCS nằm trên địa bàn Quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội với 
diện tích nhỏ, thuộc khu vực tập trung đông dân cư, đa số là người làng trình độ 
văn hóa thấp, do đó có phức tạp trong sinh hoạt, nhất là dễ ảnh hưởng đến tình 
hình đạo đức của học sinh. Năm học 2016 - 2017 Trường có hơn 1 nghìn học 
sinh với 23 lớp, trong năm qua nhà trường đã có nhiều biện pháp tích cực để giữ 
vững nề nếp kỷ cương và đạt được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Truyền thống 
của nhà trường là luôn giữ vững kỷ cương, nhiều năm liền đạt danh hiệu trường 
tiên tiến xuất sắc.
II.2- Thực trạng công tác giáo dục pháp luật trường THCS:
 Mỗi năm học nhà trường đều tuyên truyền giáo dục pháp luật với các 
thành viên gồm tổng phụ trách đội, đoàn thanh niên, các giáo viên phụ trách bộ 
môn giáo dục công dân và các giáo viên chủ nhiệm lớp. Riêng các giáo viên bộ 
môn giáo dục công dân hằng năm đều được bồi dưỡng, bổ sung các kiến thức về 
pháp luật để nắm bắt kịp thời những văn bản luật mới nhằm kịp thời bổ sung 
trong bài dạy trong chương trình. Đối với nhà trường công tác tuyên truyền giáo 
dục pháp luật được nhà trường chú trọng, ngoài việc thực hiện theo đúng yêu 
cầu giảng dạy của ngành giáo dục, nhà trường luôn tập trung tổ chức các chuyên 
 7/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
+ Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật đi đôi với việc kiểm tra áp 
dụng pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật, năng lực vận dụng pháp luật đối 
với giáo viên và học sinh. 
+ Phát huy vai trò của nhà trường trong việc chỉ đạo tổ chức giáo dục pháp luật 
với nhiều hình thức phong phú trong đó giải quyết tốt việc khiếu nại tố cáo, trợ 
giúp pháp lý, tư vấn pháp luật... 
+ Xây dựng câu lạc bộ tìm hiểu pháp luật, trường học không có học sinh vi 
phạm pháp luật, thông qua các phong trào của các tổ chức đoàn thể, học sinh 
vận động mọi người chấp hành pháp luật, xây dựng cơ quan văn hóa, thôn xóm 
văn hóa, giáo dục pháp luật kết hợp với giáo dục đạo đức văn hóa. 
+ Đặc biệt, giáo viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao hiệu quả giờ 
dạy trong nhà trường, tích hợp giáo dục pháp luật vào các tiết GDCD, NGLL, 
sinh hoạt lớp và các bộ môn khác như Văn, Sử; Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu 
pháp luật trong nhà trường, có tổng kết khen thưởng những cá nhân, tập thể đạt 
thành tích cao trong các cuộc thi, việc làm này phải thường xuyên và có kế 
hoạch cụ thể trong từng năm.
* Điều kiện thực hiện: Để thực hiện được tiết dạy giáo dục pháp luật, GVCN 
cần phải có kế hoạch dài hơi để học sinh chuẩn bị. GVCN cần phải tư vấn, giúp 
đỡ học sinh và khuyến khích những ý tưởng sáng tạo.
* Kết quả: Tiết dạy giáo dục pháp luật thật sự đã rất sôi nổi với một không khí 
vui tươi. Học sinh đã bị cuốn hút và rất thích thú khi tham, gia hoạt động.
 Với những kinh nghiệm rút ra từ quá trình giảng dạy, tôi xin được minh 
hoạ bằng việc trình bày giáo án tiết dạy trong cuộc thi tìm hiểu về pháp luật.
III.2- Giáo án thực hiện hai tiết dạy minh họa:
HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ:
 CHUYÊN ĐỀ VỀ PHÁP LUẬT
1.HOẠT ĐỘNG 1:
1. Chào cờ, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu: Đ/c Nguyệt.
2. Văn nghệ chào mừng.
 9/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
II. HOẠT ĐỘNG 2:
 THI TÌM HIỂU VỀ PHÁP LUẬT
 * Giới thiệu bài:
 Các con ạ! Việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tới mỗi người 
dân là một việc làm rất cần thiết. Chính vì vậy, ngày 20/6/2012, quốc hội khóa 
XIII, kỳ họp thứ 3 đã thông qua Luật phổ biến, giáo dục pháp luật và đã quyết 
định ngày 9/11 hàng năm là ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa 
Việt Nam (gọi tắt là ngày Pháp luật Việt Nam). Việc tổ chức ngày Pháp luật có 
ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đó là ngày để cả nước tôn vinh hiến pháp, pháp luật 
và giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật cho mọi người dân Việt Nam.
 Hưởng ứng ngày pháp luật Việt Nam năm 2016. Hôm nay, Trường THCS 
long trọng tổ chức lễ phát động nhằm tuyên truyền phổ biến giáo dục về pháp 
luật tới cán bộ giáo viên, nhân viên và đặc biệt là các em học sinh.
 11/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
 - Cô: Bùi Thu Hằng- Phó trưởng ban giám khảo
 - Cô: Đặng Thanh Bình- ủy viên ban giám khảo
 - Cô: Bùi Minh Nguyệt - thư ký
 Và đặc biệt, trường chúng ta hôm nay cũng rất vinh dự được đón chào cô 
 Nguyễn Diệu Thúy- chuyên viên phòng giáo dục là khách mời tham gia 
 vào ban giám khảo cuộc thi. Các bạn hãy dành một tràng pháo tay thật lớn 
 để đón chào cô nào.
 MC1: Và ngay bây giờ, chúng ta hãy cùng đến với màn chào hỏi của hai 
 đội chơi. Hai đội đã sẵn sàng chưa?
 MC2: Các bạn cho tôi hỏi: cổ động viên của đội pháp luật ngồi ở đâu ạ?
 MC1: Còn cổ động viên của đội công lý ngồi đâu?
 MC2: Vâng, cảm ơn các bạn. Các bạn hãy dành một tràng pháo tay thật 
 lớn để cổ vũ cho hai đội chơi của chúng ta nào.
 MC1: Đầu tiên, tôi xin mời đội Pháp luật.
 MÀN CHÀO HỎI CỦA ĐỘI PHÁP LUẬT
 Pháp luật tên gọi đội tôi
 Thành viên gồm có 8 người là đây
 Chuẩn mực quy tắc đủ đầy
 Ưu tiên lợi ích của chung cộng đồng
 Hiểu biết pháp luật thật thông
 Xã hội phát triển, cộng đồng văn minh
 Tuân thủ pháp luật nhiệt tình
 13/30 Sáng kiến kinh nghiệm
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
mỗi câu hỏi. Đội nào rung chuông trước, đội đó sẽ dành được quyền trả lời. Nếu 
câu trả lời đúng sẽ nhận được 10 điểm. Còn nếu trả lời sai, sẽ phải nhường 
quyền trả lời cho đội khác. 
Trong trường hợp cả hai đội đều không có câu trả lời chính xác, chúng ta sẽ hỏi 
ý kiến khán giả. Khán giả trả lời đúng sẽ nhận được một phần quà của ban tổ 
chức.
MC2: Các bạn đã rõ luật chơi chưa?
MC1: Toàn trường hãy nổ một tràng pháo tay để cổ vũ cho hai đội chơi của 
chúng ta nào.
MC2: Và bây giờ, xin mời hai đội hãy đến với câu hỏi số 1
Hệ thống đèn tín hiệu điều khiển giao thông gồm 3 màu: đèn đỏ, đèn vàng, đèn 
xanh. Mỗi tns hiệu đèn báo hiệu một quy định khác nhau.
Vậy theo bạn, đèn vàng báo hiệu điều gì?
 A. Cấm đi
 B. Phải dừng lại trước vạch dừng
 C. Được đi
 D. Quay đầu xe
 (Đáp án: B)
MC1: Xin mời đội. 
MC2: Câu trả lời của đội. hoàn toàn chính xác. Chúc mừng các bạn đã dành 
được 10 điểm đầu tiên. Theo khoản 3, điều 10 luật giao thông đường bộ năm 
2008 quy định: Tín hiệu đèn giao thông có 3 màu, quy định như sau: tín hiệu 
đèn xanh là được đi; tín hiệu đèn đỏ là cấm đi; tín hiệu đèn vàng là phải dừng lại 
trước vạch dừng. Đặc biệt, các bạn lưu ý từ 1/8 theo nghị định 46/2016 nếu vượt 
đèn vàng sẽ bị xử phạt như vượt đèn đỏ, trừ trường hợp đã đi quá vạch dừng thì 
được đi tiếp; trong trường hợp tín hiệu đèn vàng nhấp nháy là được đi nhưng 
phải giảm tốc độ, chú ý quan sát, nhường đường cho người đi bộ qua đường).
MC1: Tiếp theo là câu hỏi thứ 2 như sau:
Người điều khiển xe đạp được chở tối đa mấy người?
 A. 1 người
 15/30