Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử

 UBND HUYỆN GIA LÂM
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 MÃ SKKN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ KINH NGHIỆM SOẠN BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
 Lĩnh vực: Công nghệ thông tin
 Cấp học: THCS
 NĂM HỌC 2015-2016 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
một chủ thể giờ dạy - đã “bị bỏ rơi” giáo viên là người sốt sắng và nỗ lực đi tìm 
chiếc chìa khóa mở cửa cái kho đựng kiến thức là cái đầu của học sinh, và ông ta 
đem bất kỳ một điều tốt đẹp của khoa học để chất đầy cái kho này theo phạm vi 
và khả năng của mình. Còn người học sinh là kẻ thụ động, ngoan ngoãn, cố gắng 
và thiếu tính độc lập. Ngoan ngoãn, bị động, nhớ nhiều điều thầy truyền đạt. Để 
chiếm được vị trí số một trong lớp học sinh phải có không phải một tính ham hiểu 
biết khôn cùng của một trí tuệ sắc bén mà phải có một trí nhớ tốt, phải thật cố 
gắng để đạt được điểm số cao trong tất cả các môn học. Ngoài ra, phải chăm lo 
cho quan điểm của chính mình phù hợp với quan điểm của thầy cô nữa.
 Trong phương pháp dạy học truyền thống khoa sư phạm chú ý đến người 
giáo viên và ít quan tâm tới học sinh. Học sinh như “cái lọ” mà người thầy phải 
nhét đầy “lọ” như thế nào? Tính thụ động của học sinh bộc lộ rất rõ ràng. Học 
sinh chỉ phải nhớ những gì người ta đã cung cấp cho mình ở trạng thái hoàn 
thành. Trong phương pháp dạy học cũ, nguyên tắc thụ động biểu lộ ở hình ảnh 
người giáo viên đứng riêng biệt trên bục cao trong lớp và cung cấp “cái mẫu”, 
còn phía dưới là hình ảnh các học sinh ngồi thành hàng trên ghế, cùng làm một 
công việc giống nhau là sao lại cái mẫu mà thầy giáo cung cấp cho họ.
 Nếu quan niệm nghệ thuật dạy học và nghệ thuật thức tỉnh trong tâm hồn các 
em thanh thiếu niên ham hiểu biết, dạy các em biết suy nghĩ và hành động tích 
cực, mà tính ham hiểu biết đúng đắn và sinh động chỉ có được trong đầu óc sảng 
khoái. Nếu nhồi nhét kiến thức một cách cững bức thì hiệu quả giáo dục khó có 
thể mong muốn, bởi để “tiêu hóa” được những kiến thức thì phải “thưởng thức 
chúng” một cách ngon lành.
 Để học sinh chủ động, tích cực, sang tạo trong học tập thì tất yếu phải đổi 
mới phương pháp giảng dạy.
 Tóm lại, sử dụng giáo án điện tử trong giảng dạy, tức là các bài học thiết kế, 
biên soạn và lưu trữ trên máy tính, sau đó nhờ thiết bị máy chiếu kết nối với máy 
tính để trình chiếu nội dung của bài học ra một màn hình lớn để trình chiếu cho 
học sinh xem. Với phương pháp dạy học này, thay vì phấn trắng, bảng đen, giáo 
viên chỉ cần click chuột thì nội dung bài giảng đã xuất hiện. việc sử dụng giáo án 
điện tử sẽ giúp cho giáo viên tiết kiệm được thời gian trong việc ghi bảng, hạn 
chế sự ảnh hưởng của bụi phấn đến sức khỏe của giáo viên và học sinh. Hơn thế 
nữa, giáo án điện tử có thể dễ dàng trình chiếu các hình ảnh trực quan sinh động 
bổ trợ cho bài giảng, giới thiệu các tài liệu tham khảo đi kèm; giúp các thầy cô sẽ 
có thời gian để tổ chức cho học sinh trao đổi, thảo luận, phát huy tính tích cực, 
say sưa và hứng thú trong học tập. Qua đó, giáo viên không chỉ mang đến cho học 
 2/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
 PHÂN II. PHẦN NỘI DUNG
 1.SỬ DỤNG CÁC PHẦN MỀM TRÌNH CHIẾU VÀ MỘT SỐ PHẦN 
 MỀM CHUYÊN DỤNG CHO MÔN HỌC.
 Trước khi tìm hiểu một số phần mềm trình chiếu và chuyên dụng cho môn 
học ta tìm hiểu thêm quy trình để thiết kế một bài giảng điện tử trên máy tính.
 a. Quy trình thiết kế một bài giảng điện tử trên máy:
 Bước 1: Lựa chọn nội dung: 
 Xác định bài giảng hay phần bài giảng nào thích hợp cho việc soạn giáo án 
điện tử tùy thuộc đặc trưng của mỗi môn học. Gọi tên một vài loại bài thích hợp 
với giáo án điện tử cho tất cả các môn học là một điều khó. Tuy nhiên, theo tôi, 
có ba điểm cơ bản để quyết định là nên soạn bài bằng giáo án điện tử hay không. 
Một là mong muốn của giáo viên tổ chức hoạt động học tập tích cực bằng cách 
liên kết hình ảnh với lời nói một cách tự nhiên, bằng cách vận dụng hình ảnh và 
ngôn từ cô đọng trên các slide Power Point để khơi gợi/kích thích sự liên tưởng 
và tưởng tượng của học sinh. (Sự liên tưởng và tưởng tượng có thể tạo ra nhiều 
cách thức suy nghĩ và nhiều dạng hoạt động học tập). Hai là nội dung chủ yếu 
của bài dạy đòi hỏi phải mở rộng và chứa đựng một số ý tưởng có thể khai thác 
thành các tình huống có vấn đề. Ba là nguồn tư liệu hình ảnh phong phú liên quan 
đến nội dung bài dạy sẵn có (có thể truy cập từ Internet hay các nguồn tài nguyên 
khác như băng đĩa ghi âm, ghi hình, phim ảnh và điều quan trọng hơn là ý 
tưởng sẵn có trong kinh nghiệm của người biên soạn).
 Sau khi đã xác định được ba điều trên thì tùy vào từng loại bài soạn của 
mình mà giáo viên cần chọn lựa được những nội dung thích hợp để đưa vào bài 
dạy
 Bước 2: Lập dàn ý
 Đây là giai đoạn quan trọng nhất. Ở giai đoạn này, có ba nội dung chủ yếu 
mà người soạn nhất thiết phải hình dung ra rõ ràng trên nháp. Thứ nhất là phần 
kiến thức cốt lõi sẽ được trình bày một cách ngắn gọn và cô đọng. Hai là các câu 
hỏi, hoạt động học tập và bài tập học sinh cần thực hiện. Thứ ba là hình ảnh (tĩnh 
và động), âm thanh, sơ đồ, bảng biểu sẽ sử dụng để minh họa kiến thức hay để 
giúp học sinh thực hiện hoạt động học tập. Thoạt đầu, giáo viên miêu tả các thành 
phần kiến thức. Ở mỗi phần kiến thức nếu nảy ra câu hỏi, hình thức và nội dung 
hoạt động nào giáo viên có thể ghi chèn vào. Việc hoạch định các hoạt động học 
tập và bài tập có thể làm sau khi đã miêu tả các phần kiến thức cốt lõi hoặc làm 
 4/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
 - Soạn một Slide nội dung thật hoàn chỉnh về mọi mặt: các Place holder, 
Textbox, các Animation tùy ý (hiệu ứng), các Font chữ và cỡ chữ, màu nền, màu 
Sau đó copy toàn bộ Slide này cho các trang sau, chỉ cần thay đổi phần Text 
nội dung, tất cả các tùy ý chọn sẽ được giữ nguyên, không cần chọn lại.
 - Cài đặt các đường dẫn đặc biệt cho các câu hỏi để có thể linh hoạt khi đặt 
câu hỏi hoặc trình bày minh hoạ cho bài giảng. Lúc cần, chúng ta có thể tự quyết 
định trình bày hay không trình bày, đặt câu hỏi hay không đặt câu hỏi, tùy từng 
đối tượng học sinh, không cần phải phô diễn hết trên bài giảng.
 - Đặt các hình ảnh, âm thanh trên các chương trình song song, không cần cắt 
chèn vào bài giảng, khi mở bài giảng ta có thể mở đồng thời các chương trình 
này. Thao tác chèn thường mất nhiều thời gian và gây nhiều biến động cho bài 
giảng khi chép đi chép lại. Lưu file giáo án dưới dạng Slide Show để tránh mất 
thời gian khi phải mở từ đầu và chọn Slide Show cho từng bài giảng. Để áp dụng 
được vào việc soạn giảng bằng giáo án điện tử thì đòi hỏi phải có đèn chiếu 
Projecter, máy vi tính, đó là chưa kể nếu áp dụng đồng loạt thì mỗi lớp học cũng 
đều phải được trang bị; Mặt khác, để thực hiện hiệu quả việc giảng dạy bằng giáo 
án điện tử đòi hỏi các GV phải có kiến thức sâu hơn về tin học, ứng dụng tốt hơn 
các phần mềm, song tin học lại quá mới đối với một bộ phận lớn GV.
 6/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
 - Sau khi cài đặt file SwiffPointPlayer thì khi nháy chuột vào Menu Insert ta 
 sẽ thấy có thêm chức năng Flash Movie (chèn thêm các file Flash).
 - Để chèn file Flash vào Power Point ta thực hiện lệnh: Insert/ Flash 
 Movie và tìm đến nguồn file có đuôi swf.
 * Phần mềm Violet:
 Là phần mềm đã được nhiều giáo viên sử dụng để tạo các bài giảng điện tử.
 Là phần mềm có nhiều tính năng vượt trội trong việc tạo các bài tập trắc 
nghiệm và vẽ đồ thị với các code mở. 
 Việc sử dụng phần mềm Violet rất đơn giản vì các giao diện của Violet đều 
bằng Tiếng Việt.
 Vì không ngừng cập nhật theo từng ngày nên phần mềm Violet cung cấp rất 
nhiều công cụ hỗ trợ các bài giảng. Ví dụ như các trò chơi: 
 + Tìm cặp bằng nhau: Trò chơi này GV sẽ thiết kế các đáp án tương đồng 
nhau để học sinh tìm các cặp nối với nhau.
 8/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
 + Bài tập trắc nghiệm: GV có thể tạo ra các bài tập trắc nghiệm để kiểm tra 
kiến thức học tập của học sinh
 + Sơ đồ tư duy: Với các chức năng mới cập nhật, Violet có thể giúp chúng ta 
làm các sơ đồ tư duy để củng cố nội dung bài học, khắc sâu kiến thức học tập cho 
học sinh. 
 10/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
trên, file PPT đặt tại đường dẫn: D:\Baigiang\baigiang, còn Violet đóng gói ra thư 
mục D:\Baigiang\Package-tracnghiem thì ta sẽ đặt ở trong Base là: Package-
tracnghiem
 - Movie: là tên đầy đủ (gồm cả đường dẫn) của file Player.swf được Violet 
 sinh ra trong gói sản phẩm, chính là bằng thuộc tính Base cộng thêm: 
 \Player.swf. Với ví dụ trên trong phần Movie ta sẽ đặt là: Package-
 tracnghiem\ Player.swf. (Trong quá trình nhập đường dẫn ta nên sử dụng 
 thao tác Copy và Paste để đản bảo tính chính xác, tránh việc nhập dường 
 dẫn sai dẫn đến việc kông thực hiện được. 
 Khi đã hoàn tất, chạy trang PowerPoint đó để kiểm tra xem kết quả và Save 
lại. 
 Sau khi đóng gói, ta có thể sửa lại trang Violet đã được nhúng vào trong PPT 
ở file Violet và PPT sẽ tự động cập nhật lại nội dung chúng ta vừa sửa chữa.
 Lưu ý:
 - Ta có thể nhập nhiều bài tập Violet vào nhiều trang khác nhau của Power 
Point bằng cách đóng gói các bài tập đó ra nhiều thư mục khác nhau. Để cho dễ 
quản lý ta nên đặt các thư mục đóng gói này nằm trong thư mục chứa file PPT. 
 - Nếu không đặt các thư mục đóng gói của Violet vào trong thư mục chứa 
PPT thì khi nhúng ta phải dùng đường dẫn tuyệt đối. Tuy nhiên, ta không nên làm 
cách này vì khi copy bài giảng đó sang máy khác chúng ta sẽ không thể sửa nội 
dung được, hơn nữa việc quản lý sẽ rất khó khăn.
 * Phần mềm Adobe Presenter: 
 Adobe Prersenter là một phần mềm mã nguồn mở, được tích hợp trên phần 
Micosoft Power Point. Dựa vào phần mềm này chúng ta có thể soạn được nhiều 
bài giảng sinh động có khả năng giúp cho học sinh có thể tự học cao. Phần mềm 
Adobe Presenter hỗ trợ chèn các tệp Multi Media một cách nhanh chóng và tiện 
lợi. Trong những năm trở lại đây việc sử dụng phần mềm này được sử dụng phổ 
biến rộng rãi và rất nhiều giáo viên đã sử dụng phần mềm này soạn giảng được 
những bài giảng phong phú, sáng tạo và bổ ích. Do vậy, ở trong phần này tôi chỉ 
đề cập đến một số kinh nghiệm khi sử dụng phần mềm Adobe Presenter mà thôi.
 - Xem lại bài giảng và công bố trên mạng.
 Xem lại bài giảng hoặc công bố lên mạng bằng chức năng 
 Bản thân Presenter đã được tích hợp vào hệ thống phần mềm họp và học ảo 
Adobe Connect, với phần mềm Captivate mã nguồn mở, các tệp Flash video 
(FLV). Nghĩa là nếu chúng ta có một tên miền trong Adobe Connect, chẳng hạn 
như địa chỉ:  do Cục CNTT cung cấp hoặc bạn 
 12/22 Một số kinh nghiệm soạn bài giảng điện tử
 Presenter đã được lập trình sẵn có phần câu hỏi và phần đánh giá kết quả, nếu 
 chúng ta xoá đi phần đánh giá kết quả thì câu hỏi sẽ không “chạy” mà chỉ 
 hiển thị nội dung sau đó chuyển sang slide khác khi ta thao tác chuyển cảnh. 
 Đây là một trong những kinh nghiệm quan trọng khi tạo câu hỏi trắc nghiệm 
 bằng Adobe Presenter
 + Khi chèn các đối tượng multimedia, chúng ta nên lưu ý một số điếm 
 sau: Không nên chèn các đối tượng âm thanh không nên lựa chọn chèn bằng 
 các Action Button vì nếu chèn bằng action button thì khi xuất bản các đối 
 tượng âm thanh này sẽ bị mất đi. 
 b. MỘT SỐ PHẦN MỀM HỖ TRỢ CHO VIỆC THIẾT KẾ BÀI 
 GIẢNG.
 * Phần mềm Camtasia Studio
 Camtasia Studio là phần mềm hỗ trợ quay video màn hình Windows cho 
phép bạn ghi lại từng mili màn hình với chất lượng tốt nhất. Khả năng làm việc 
của Camtasia Studio thì các bạn không cần phải bàn, nó rất đơn giản để sử dụng 
ghi lại màn hình của mình. Đặc biệt, khi sử dụng chương trình này để quay lại 
video màn hình bạn sẽ không cảm nhận được độ trễ của máy. Khác hẳn với các 
chương trình hỗ trợ quay video khác, Camtasia Studio được sử dụng nhiều nhất 
bởi các tính năng mà nó hỗ trợ cho người dùng rất tốt và tiện lợi. Nó hỗ trợ người 
dùng ghi lại màn hình một cách trực quan nhất sau đó cung cấp các công cụ hỗ 
trợ tốt nhất để người dùng thao tác chỉnh sửa video ở phần cuối trước khi xuất ra 
video.
 Quay video màn hình máy tính
 Camtasia Studio cung cấp tính năng chính là quay phim màn hình máy tính, 
nó cho phép ghi lại mọi khoảnh khắc đang diễn ra trên màn hình với chất lượng 
tốt nhất. Chức năng này rất hữu ích khi người dùng cần tạo ra những video hướng 
dẫn, bài thuyết trình, trên máy tính của mình. Việc thực hiện quay phim màn 
hình rất đơn giản và bất kỳ ai cũng có thể sử dụng được chức năng này. Nếu như 
bạn sợ rằng mình không thể sử dụng được hãy xem hướng dẫn bên dưới của 
Thuthuat.Edu.Vn nhé.
 Tùy chỉnh khả năng quay phim màn hình
Nó cho phép người dùng lựa chọn chế độ quay phim khá hữu ích, người dùng có 
thể sử dụng để quay với chế độ Full Screen hoặc dùng Custom để tùy chỉnh điểm 
quay sao cho phù hợp với nhu cầu của mình.
 Hỗ trợ công cụ chỉnh sửa video
 14/22