Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9

 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ1
1. Lí do chọn đề tài 1
2. Phạm vi và dối tượng nghiên cứu1
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ2
1. Mục đích và phương pháp nghiên cứu2
1.1. Mục đích nghiên cứu2
1.2. Phương pháp nghiên cứu2
2. Thực trạng việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học3
3. Các biện pháp đã tiến hành 3
3.1. Khái quát phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy3
3.2. Các biện pháp đã thực hiện với đồ dùng trực quan 4
3.3. Trình tự thực hiện các tiết ví dụ minh họa5
3.4. Ví dụ một số tiết học minh họa5
3.4.1. Tiết 6: Bài 5: Thực hành: Nối dây dẫn điện6
3.4.2. Tiết 7: Bài 5: Thực hành: Nối dây dẫn điện7
3.4.3. Tiết 8: Bài 5: Thực hành: Nối dây dẫn điện7
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiêm 9
III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 10 
1. Kết luận 10
2. Khuyến nghị
 1 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Những nội dung lý luận có liên quan trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu 
tổng kết kinh nghiệm. 
 1. 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn:
 Chúng ta đều biết rằng việc dạy học được tiến hành trong một quá trình 
thống nhất gồm hai khâu có tác dụng tương hỗ nhau: Giảng dạy và học tập. Cả 
việc giảng dạy và học tập đều là một quá trình nhận thức, tuân theo những quy 
luật nhận thức. Nhận thức trong dạy học được thể hiện trong hoạt động của giáo 
viên và học sinh đối với việc truyền thụ và tiếp thu một nội dung khoa học được 
quy định trong chương trình với những phương pháp dạy học thích hợp, những 
phương tiện hình thức cần thiết để đạt được kết quả nhất định đã đề ra.
 Chúng ta đang thực hiện dạy học theo chủ đề phát triển định hướng năng 
lực học sinh. Học sinh là trung tâm, chủ thể của việc nhận thức với sự hướng 
dẫn, giáo dục tích cực có hiệu quả của giáo viên, điều này được thực hiện trên 
cơ sở hoạt động tích cực, tự giác của học sinh. Giáo viên là người tổng kết chốt 
lại phần kiến thức thông qua phần tự tìm hiểu của học sinh cung cấp cho các em 
những kiến thức cơ bản (bao gồm kiến thức khoa học, sự hiểu biết về công 
dụng, cấu tạo, nguyên lí làm việc, cách sử dụng của các đồ dùng, dụng cụ) 
làm cơ sở định hướng cho việc tự khám phá các kiến thức mới, vận dụng vào 
học tập và cuộc sống. 
 Vì vậy, việc sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học, cùng với việc ứng 
dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy sẽ giúp cho bài giảng thêm phong phú 
sinh động, học sinh tích cực chủ động dễ dàng khắc sâu kiến thức. Nên tôi mạnh 
dạn trình bày: “ Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy môn 
công nghệ 9” qua ba tiết dạy của bài 5: Thực hành nối dây dẫn điện.
 1.2 Phương pháp nghiên cứu:
 Để đạt được kết quả cao trong giảng dạy các môn học nói chung và môn 
công nghệ nói riêng thì một trong những phương pháp đặc trưng nhất là phương 
pháp trực quan, từ trực quan ( từ những cái học sinh có thể nhìn thấy được, sờ 
được), học sinh nắm được bản chất vấn đề, từ đó liên hệ để nắm vững kiến thức 
liên quan mà học không thấy và cuối cùng là vận dụng kiến thức đã nắm được 
để giải quyết vấn đề. Như vậy giáo viên phải đầu tư thời gian nghiên cứu tài 
liệu, tìm hiểu thực tế, soạn giảng giáo án điện tử, trình chiếu power point. Tìm 
tòi chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo, tích cực học hỏi, tăng cường tích lũy kiến 
thức kinh nghiệm. Hiện nay hầu hết các trường đã có máy tính và máy chiếu nên 
việc đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Công nghệ gặp nhiều thuận lợi, 
 3 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 - Vật thật. 
 - Sơ đồ.
 Đối với các loại phương tiện này thì đòi hỏi:
+ Giáo viên:
 ✓ Kiến thức: Hiểu được các đồ dùng trực quan có cấu tạo như thế nào, từ 
 cấu tạo phải chỉ ra được nguyên lý làm việc, hoạt động của thiết bị và cuối 
 cùng là thiết bị đó được ứng dụng ở đâu trong thực tế.
 ✓ Kỹ năng: Phải là người vận dụng và sử dụng được các dụng cụ trực quan 
 thao tác tháo lắp và kiểm tra phải thành thạo.
 ✓ Dụng cụ: Phải chuẩn bị được các dụng cụ trực quan tranh ảnh, dụng cụ, 
 mô hình, vật thật liên quan tới tiết học.
+ Học sinh:
 ✓ Kiến thức: Tìm hiểu trước nội dung kiến thức được giao, quan sát hình vẽ, 
 sơ đồ tranh ảnh để nắm vững nội dung của bài.
 ✓ Kỹ năng: Sử dụng và vận dụng được những đồ dùng trực quan, thao tác 
 tháo lắp và kiểm tra phải thành thạo.
 ✓ Dụng cụ: Có thể sưu tầm được tranh ảnh liên quan hoặc một số đồ dùng, 
 dụng cụ, thiết bị có sẵn trong gia đình.
 3.2 Các biện pháp đã thực hiện với một số đồ dùng trực quan
 + Đối với hình vẽ, tranh, ảnh: 
 Học sinh rất thích xem tranh ảnh, vì vậy giáo viên phải làm nổi bật nội 
dung tranh ảnh để gây hứng thú cho học sinh, kích thích óc tò mò, phát triển 
năng lực nhận thức.Tuy nhiên phải chọn thời gian phù hợp để đưa tranh ảnh. 
Khi sử dụng, giáo viên phải phân tích, định hướng cho học sinh, tự mình đánh 
giá ý nghĩa tranh ảnh. Tranh ảnh trong sách giáo khoa là một phần đồ dùng trực 
quan trong quá trình dạy học. Từ việc quan sát, học sinh sẽ đi tới công việc của 
tư duy trừu tượng. Qua quan sát tranh ảnh học sinh được rèn luyện kỹ năng diễn 
đạt, lựa chọn ngôn ngữ, tạo cho các em thói quen quan sát và khả năng quan sát 
vật thể một cách khoa học, có xem xét, phân tích, giải thích để đi đến những nét 
khái quát rút ra kết luận. 
+ Mô hình, vật thật:
 Giáo viên giới thiệu mô hình đang sử dụng, mô hình là vật tượng trưng 
cho phần kiến thức nào? Dùng câu hỏi hướng dẫn học sinh quan sát, trả lời tìm 
ra các kiến thức liên quan. 
+ Sơ đồ:
 5 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
3.4.1.Tiết 6: Bài 5: Thực hành nối dây dẫn điện
 7 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 9 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
 1. Kết luận
 Sử dụng đồ dùng tốt sẽ kết hợp được sự tham gia của nhiều giác quan, kết 
hợp hai hệ thống tín hiệu: tai nghe, mắt thấy giúp học sinh dễ hiểu, nhớ lâu, phát 
triển năng lực quan sát, hứng thú học. Tuy nhiên nếu không sử dụng tốt, đúng 
mức và bị lạm dụng thì dễ bị phân tán sự chú ý, không tập trung. Đồ dùng trực 
quan có nhiều loại. Mỗi loại có cách sử dụng riêng, nhưng cần chú ý:
 • Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ, nội dung và hình thức của bài học để lựa 
 chọn dụng cụ thích hợp, không nên dùng quá nhiều dụng.
 • Có phương phương pháp thích hợp đối với mỗi loại dụng cụ trực quan.
 • Trước khi sử dụng cần phải giải thích: Dụng cụ trực quan này nhằm mục 
 đích gì? Giải quyết vấn đề gì? Nội dung gì? trong bài học.
 • Đảm bảo tính trực quan, rõ ràng, thẩm mỹ. Không nên sử dụng dụng cụ 
 trực quan quá cũ nát, các hình vẽ cẩu thả...
 • Biết vận dụng, sử dụng dụng cụ trực quan tới các phương pháp dạy học 
 khác: nêu vấn đề, mô tả, diễn giải...cho nhuần nhuyễn, đạt hiệu quả cao. 
* Điểm khác với phương pháp sử dụng dụng cụ trực quan trước đây là giáo viên 
phải hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức qua các dụng cụ trực quan, qua đó 
rèn luyện cho học sinh các kỹ năng: Sử dụng tranh vẽ, sơ đồ, thu thập tư liệu qua 
sách tham khảo...
 Trên đây là một vài kinh nghiệm mà tôi đã nghiên cứu, vận dụng và thấy 
kết quả tương đối khả quan. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện chỉ với tư cách 
cá nhân và trong thời gian ngắn nên sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong 
có sự giúp đỡ, xây dựng của các đồng nghiệp để công tác giảng dạy có hiệu quả, 
nâng cao chất lượng bộ môn Công nghệ.
 2. Khuyến nghị:
 • Đối với phòng giáo dục:
 - Tham mưu với các cấp chính quyền để nhà trường có thể xây thêm các 
 phòng đa chức năng phục vụ công tác giảng dạy.
 - Mở các buổi tập huấn, các tiết dạy chuyên đề và bồi dưỡng cho giáo 
 viên hoặc có các tài liệu gửi về trường cho giáo viên tham khảo.
 • Đối với nhà trường:
 - Bổ xung thêm một số đồ dùng và thiết bị dạy học còn thiếu hoặc sử 
 dụng đã lâu nên bị hỏng.
 Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm này là sản phẩm của cá nhân 
 tôi và không sao chép nội dung của người khác.
 11 /13 Phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Công nghệ 9
 13 /13