Sáng kiến kinh nghiệm Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong phòng zoom nhằm gây hứng thú cho học sinh cấp THCS

 PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ.
 1. Tên đề tài. 
 Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong phòng zoom nhằm gây hứng 
thú cho học sinh cấp THCS. 
 2. Lý do chọn đề tài.
 Trong những năm gần đây tình trạng đạo đức nói chung và bạo lực học đường 
nói riêng của học sinh ngày càng trở nên nghiêm trọng, tính chất phức tạp, nguy 
hiểm ngày càng cao, nguyên nhân là do thiếu sự quan tâm giáo dục, thiếu sân chơi 
lành mạnh, bổ ích, tầm thường hóa bộ môn Giáo dục công dân - Cái nền tảng để 
hình thành nhân cách con người lại bị bỏ quên. Phụ huynh luôn nhắc con em mình 
tập trung vào môn chính, còn xem thường bộ môn Giáo dục công dân là môn phụ. 
Nhưng trong thực tế, việc dạy học m«n Giáo dục công dân không chỉ trang bị cho 
học sinh một lượng kiến thức tối đa làm nền tảng vững chắc cho cuộc sống sau này 
mà còn rèn luyện cho các em những kỹ năng xử lý các vấn đề nảy sinh trong cuộc 
sống xã hội ®Ó c¸c em tù ®iÒu chØnh hµnh vi vµ h×nh thµnh nh©n c¸ch. Giáo dục 
công dân lµ bé m«n võa mang tÝnh trõu t­îng cao, võa rÊt cô thÓ v× kiÕn thøc c¬ b¶n 
bé m«n ®ßi hái tÝnh khoa häc, chÝnh x¸c cao, nh­ng l¹i g¾n liÒn víi c¸c mèi quan 
hÖ øng xö cña mỗi ng­êi trong cuéc sèng hiÖn t¹i. với lượng thông tin và tri thức 
ngày càng tăng và thay đổi nhanh chóng nh­ vËy thì việc dạy học nếu chỉ với mục 
đích trang bị kiến thức cho học sinh là chưa đủ mà cần dạy cho các em cách học, 
cách tiếp cận, vận dụng tri thức vào trong cuộc sống và sáng tạo tri thức mới. Do 
đó, nội dung giảng dạy ngày nay cần chú trọng kiến thức cơ bản vÒ ®¹o ®øc vµ ph¸p 
luËt, gi¸o viªn ph¶i g¾n liÒn bµi häc víi thùc tÕ. 
 Trong nhµ tr­êng bộ môn Giáo dục công dân cã mét vÞ trÝ, ý nghÜa rÊt quan 
träng ®èi víi viÖc gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ, là môn học có tính giáo dục cao và yêu cầu 
học sinh phải biết thực hiện các chuẩn mực đạo đức và Pháp luật đã học vào trong 
cuộc sống. Trên cơ sở đó góp phần hình thành những phẩm chất nhân cách của con 
người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với xu thế phát triển của thời 
đại. Hơn nữa, môn Giáo dục công dân có vai trò giáo dục giới tính, kế hoạch hóa 
gia đình, bảo vệ môi trường, giáo dục về an toàn giao thông không vi phạm pháp 
luật. Vì điều kiện đó bản thân mỗi giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn Giáo dục 
công dân cần thấy rõ yêu cầu trách nhiệm của mình trong công tác giảng dạy bộ 
môn mà mình đảm nhiệm. Môn Giáo dục công dân trong những năm gần đây đã 
 1/22 
bằng “Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong phòng zoom nhằm gây hứng 
thú cho học sinh cấp THCS.” 
 3. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 9 ở trường THCS.
 4. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu:
 Đề tài được áp dụng vào các giờ dạy trên lớp năm học 2021-2022 và những 
năm học tiếp theo.
 5. Mục đích nghiên cứu:
 Sự phát triển của xã hội đòi hỏi giáo dục phải đổi mới để đáp ứng tốt hơn nhu 
cầu giáo dục toàn diện của xã hội và cá nhân, từ cách thiết kế chương trình, tìm tòi 
những phương pháp và cách thức giáo dục thích hợp hơn.
 Môn Giáo dục công dân là một bộ môn nhằm giáo dục học sinh về các chuẩn 
mực đạo đức phù hợp với những quy định của pháp luật, qua đó để hình thành nhân 
cách con người. Nhưng trong thực tế giảng dạy và kết quả kiểm tra nội dung kiến 
thức đầu năm tôi nhận thấy, các em học sinh chưa hứng thú với môn học này, cho 
đó là môn phụ không cần thiết. Vì vậy, để nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ 
môn Giáo dục công dân, tạo sự hấp dẫn, hứng thú cho học sinh trong quá trình học 
tập và làm cho môn Giáo dục công dân thật sự xứng đáng với vị trí, vai trò, ý nghĩa 
và tầm quan trọng của bộ môn trong nhà trường THCS. Từ lý do trên tôi đã mạnh 
dạn nghiên cứu sử dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học trực tuyến 
nhằm kích thích, gây hứng thú và nâng cao chất lượng học tập cho học sinh và 
khuyến khích các em tham gia thi học sinh giỏi cấp Huyện đạt kết quả cao trong 
quá trình hoc tập. 
 PHẦN THỨ HAI:
 NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
 1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện.
 Thực tế hiện nay cho thấy, việc giáo dục đạo đức và Pháp luật trong nhà 
trường là vô cùng quan trọng vì giáo dục đạo đức và Pháp luật trong nhà trường 
nhằm mục đích trang bị cho học sinh những kiến thức Pháp luật, ®¹o ®øc cơ bản. 
Từ đó góp phần điều chỉnh hành vi, cách xử xự của các em, đồng thời góp phần 
hình thành ở các em phong cách sống và làm việc theo Pháp luật, là một trong 
những biện pháp tích cực nhất trong hoạt động phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi 
phạm đạo đức, pháp luật có thể xảy ra sau này. Trong nhưng năm gần đây tình 
trạng đạo đức nói chung và bạo lực học đường nói riêng của học sinh ngày càng trở 
nên nghiêm trọng, tính chất phức tạp, nguy hiểm ngày càng cao, nguyên nhân là do 
thiếu sự quan tâm giáo dục, thiếu sân chơi lành mạnh, bổ ích, tầm thường hóa bộ 
 3/22 
điều đó dẫn đến hiệu quả giờ dạy chưa cao, chưa giáo dục được học sinh qua môn 
học.
 Trong quá trình giảng dạy, ôn luyện nhiều giáo viên chưa có phương pháp phù 
hợp để tạo nên hứng thú, kích thích sự say mê, tìm tòi sáng tạo của học sinh. Khả 
năng thực hành giải quyết các vấn đề chưa cao, thiếu cách ứng xử trong cuộc sống, 
kiến thức còn phải học hỏi nhiều. Phương pháp dạy học còn đơn điệu, nhiều giáo 
viên khả năng ra đề còn hạn chế, việc kết hợp đa dạng các phương pháp ôn tập 
chưa tốt, tính sáng tạo trong giảng dạy chưa cao.Việc áp dụng các phương pháp dạy 
học hiện đại như: Tổ chức trò chơi, giải quyết vấn đề, đề ánvà đặc biệt là phương 
pháp thảo luận nhóm trong phòng zoom đưa vào dạy học môn Giáo dục công dân 
còn nhiều hạn chế, mang tính đối phó và nếu có áp dụng thì vẫn chưa đem lại hiệu 
quả cao trong dạy học môn Giáo dục công dân, chưa phát huy hết ưu điểm của 
phương pháp này. Đây là phương pháp dạy học mới nên giáo viên và học sinh 
không tránh khỏi lúng túng trong một số kĩ năng, nội dung kiến thức... Nội dung 
môn Giáo dục công dân thì khô khan, khó hiểu khi dạy phần kiến thức pháp luật 
cho nên học sinh không thích học. Trong khi dó, năng lực học sinh không đồng đều 
vì vậy đôi khi việc thảo luận nhóm là sự máy móc không hiệu quả. Môn học này 
đòi hỏi giáo viên phải có nhiều kĩ năng khác ngoài kĩ năng sư phạm. 
 Trong nhiều năm giảng dạy và qua dự giờ học hỏi trau dồi với các đồng nghiệp 
tôi nhận thấy, khi sử dụng các phương pháp dạy học theo hướng đổi mới, trong đó 
có phương pháp thảo luận nhóm vào giảng dạy môn Giáo dục công dân, khi mà có 
sự tích hợp nhiều vấn đề, nhất là giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thì nhiều giáo 
viên còn lúng túng, chưa biết sử dụng phương pháp này như thế nào cho có hiệu 
quả, đạt được mục tiêu của bài học Giáo dục công dân. Và cũng nhiều giáo viên rất 
ngại khi sử dụng phương pháp này vì họ sợ mất thời gian, cháy giáo án, không đạt 
được mục tiêu của bài học. Kết quả học tập của học sinh còn thấp. Đặc biệt là ở các 
kỳ thi học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện và cấp thành phố hằng năm.
 Trước tình hình đó, là một giáo viên giảng dạy đã nhiều năm trong nghề, trực 
tiếp giảng dạy môn Giáo dục công dân đã khá lâu và tham gia bồi dưỡng đội tuyển 
học sinh giỏi cấp huyện nhiều năm liên tiếp đạt kết quả cao, trong hiện tại đã từng 
tham dự một số chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học môn Giáo dục công 
dân do các cấp ngành tổ chức. Tôi luôn ý thức được rằng phải luôn đổi mới phương 
pháp dạy học thì mới đem lại hiệu quả cao. Tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào 
để đổi mới phương pháp đạt hiệu quả cao nhất trong giảng dạy và học tập. Làm sao 
không những các em nắm được bài mà còn nhớ được bài, khắc sâu những điều đã 
 5/22 
 9C 45 19 42,2 % 20 44,5 % 6 13,3 % 0 0
 Qua số liệu điều tra và kết quả khảo sát thực tế đầu năm, chất lượng bộ môn 
chưa đảm bảo với yêu cầu giáo dục hiện nay. Tôi quyết tâm nghiên cứu thực hiện 
đề tài với mong muốn gây được hứng thú và nâng cao chất lượng bộ môn Giáo dục 
công dân cho học sinh cấp THCS.
 3. Nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn.
 Môn Giáo dục công dân ở trường THCS trong những năm gần đây đã được Bộ 
giáo dục quan tâm hơn, có những chỉ đạo tới các cấp giáo dục thể hiện qua việc đưa 
môn Giáo dục công dân là một trong những tiêu chí để đánh giá kết quả rèn luyện 
đạo đức của học sinh. Giáo viên giảng dạy bộ môn này được đi tập huấn chuyên đề, 
được tham gia thi giáo viên dạy giỏi, nên giáo viên đã được học hỏi nhưng chưa đủ 
mà giáo viên cần phải tìm tòi, sáng tạo phương pháp dạy học mới để phát huy tính 
tích cực, chủ động, sáng tạo đồng thời gợi niềm say mê, hứng thú cho học sinh đối 
với bộ môn giáo dục nhân cách này. Từ thực tế đó, phòng giáo dục và nhà trường 
cũng có những chỉ đạo đúng đắn để đánh giá chất lượng giáo dục bộ môn Giáo dục 
công dân và có chỉ đạo kịp thời để uốn nắn phẩm chất, nhân cách của học sinh.
 Chương trình môn Giáo dục công dân theo hướng đổi mới có nhiều nội dung 
phù hợp với phương pháp thảo luận nhóm, không những thế mà còn phát huy hiệu 
quả cao khi giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm trong dạy học trực 
tuyến.
 Như chúng ta đã biết, dạy một giờ Giáo dục công dân có nhiều hoạt động 
như hoạt động thảo luận nhóm, kích thích tư duy. giải quyết vấn đề và hoạt động tổ 
chức trò chơi....Thi hát, hay đọc ca dao, tục ngữ... các hoạt động này được xen kẽ 
trong các tiết dạy với thời gian ít phút. Nên tùy từng tiết, từng bài mà giáo viên có 
thể chọn các hoạt động kết hợp cho phù hợp với nội dung bài học, mục đích truyền 
thụ những điều cần truyền thụ được khắc sâu. 
 Sử dụng phương pháp thảo luận nhóm khi dạy học trực tuyến môn Giáo dục 
công dân cho học sinh THCS cần định hướng vào việc phát triển tính tích cực nhận 
thức, kĩ năng học tập, kỹ năng sống, thái độ tự giác và chủ động, khả năng phát 
hiện và cùng nhau giải quyết vấn đề của học sinh. Khi dạy học bằng phương pháp 
thảo luận nhóm sẽ giúp cho các em có cơ hội thể hiện lập trường, ý kiến của bản 
thân về những vấn đề đạo đức, pháp luật trong cuộc sống. Bên cạnh đó phương 
pháp này còn có tác dụng kích thích học sinh suy nghĩ, phán đoán, lựa chọn những 
 7/22 
phát hiện đối tượng học sinh đại trà và học sinh khá, giỏi để kịp thời bồi dưỡng học 
sinh giỏi cấp Huyện, cấp Thành phố hằng năm.
 * Đối với học sinh đại trà: Phải xác định rõ trọng tâm của các đơn vị kiến thức, 
chú ý các chuẩn mực đạo đức và pháp luật, điều tra sự nắm bắt nội dung kiến thức 
của học sinh để ra các dạng bài tập khác nhau nhằm rèn kỹ năng thực hành các 
dạng bài tập cho học sinh. 
 * Đối với học sinh giỏi: Phát hiện là yếu tố quan trọng trong quá trình ôn luyện 
bồi dưỡng học sinh giỏi cấp huyện, cấp thành phố môn Giáo dục công dân. 
 Tất cả các đối tượng học sinh cần phải chịu khó, yêu thích môn học. Có trí nhớ 
tốt, khả năng so sánh, nhận xét nhạy bén, biết xử lý các tình huống trong bài học và 
ngoài thực tế cuộc sống. Chữ viết cần rõ ràng, sạch đẹp, trình bày bài cẩn thận khoa 
học. 
 Sau một thời gian tích cực sử dụng phương pháp thảo luận nhóm nhằm gây 
hứng thú cho học sinh cấp THCS, tôi thấy học sinh yêu thích môn học hơn, tiết học 
trở nên sinh động, hấp dẫn hơn cho nên tôi xin đưa ra đây một số kinh nghiệm để 
đồng nghiệp cùng tham khảo và xin lấy các bài Giáo dục công dân 9 làm ví dụ 
minh họa.
 Phương pháp và hình thức giảng dạy môn Giáo dục công dân rất đa dạng và 
phong phú, giáo viên phải biết kết hợp sáng tạo giữa phương pháp truyền thống và 
hiện đại sao cho phù hợp. Học sinh hoạt động theo cá nhân, theo nhóm, theo lớp để 
nắm được nội dung kiến thức. 
 Như vậy, phương pháp thảo luận nhóm khi dạy học trực tuyến một mặt vừa chú 
trọng phát huy tính tích cực cao, tính chủ thể của người học, mặt khác lại chú trọng 
sự phối hợp, hợp tác cao giữa các chủ thể đó trong quá trình học tập. Cần kết hợp 
tốt giữa năng lực cạnh tranh và năng lực hợp tác ở người học, để sử dụng có hiệu 
quả phương pháp thảo luận nhóm trong phòng zoom, xây dựng vị thế của mỗi 
người học trong nhóm, hình thành kĩ năng làm việc nhóm cho học sinh.
 Phương pháp thảo luận nhóm khi dạy học trực tuyến là phương pháp dạy học 
mà học sinh được phân từng nhóm nhỏ riêng biệt, chịu trách nhiệm về mục tiêu duy 
nhất, được thực hiện thông qua nhiệm vụ riêng của từng người. Các hoạt động cá 
nhân riêng biệt được tổ chức lại, liên kết với nhau nhằm thực hiện một mục tiêu 
chung. Phương pháp thảo luận nhóm được sử dụng nhằm giúp cho các em học sinh 
tham gia một cách chủ động vào quá trình học tập, tạo cơ hội cho các em có thể 
chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, ý kiến để giải quyết các vấn đề có liên quan đến nội 
 9/22