Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán

doc 29 trang sklop9 22/07/2024 780
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán

Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán
 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
 MỤC LỤC
TT NỘI DUNG TRANG
 1 I. PHẦN MỞ ĐẦU 03
 2 1. Lý do chọn đề tài 03
 3 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: 04
 4 3. Đối tượng nghiên cứu: 04
 5 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu: 05
 6 5. Phương pháp nghiên cứu: 05
 7 II. PHẦN NỘI DUNG 05
 8 1. Cơ sở lí luận: 05
 9 2. Thực trạng 06
 10 2.1.Thuận lợi – khó khăn: 06
 11 2.2. Thành công – hạn chế: 07
 12 2.3. Mặt mạnh – mặt yếu: 07
 13 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 08
 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã 
 14 08
 đề ra
 15 3. Giải pháp, biện pháp 08
 16 3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 09
 17 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 09
 18 3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 24
 19 3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 25
 3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên 
 20 25
 cứu
 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học 
 21 25
 của vấn đề nghiên cứu
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 1 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
 Chuyện vui chơi chẳng phải chỉ của trẻ em. Con người ở mọi lứa tuổi, giới 
tính đều muốn được vui chơi, giải trí. Hoạt động vui chơi giải trí cũng là một trong 
những hoạt động cơ bản của con người. Tuy nhiên, ở lứa tuổi học sinh hoạt động 
vui chơi đó càng có ý nghĩa quan trọng. Chơi mà học và học trong chơi. Xã hội 
càng hiện đại, văn minh thì hiển nhiên trẻ em ta càng có điều kiện và cần chơi 
những trò chơi máy móc, tối tân, nhưng lạm dụng những đồ chơi gươm súng và 
điện tử thì cũng không được dư luận đồng tình. Tôi đã tự hỏi tại sao bây giờ trẻ em 
ít chơi những trò chơi đơn giản dễ làm, có tính giáo dục nhân cách, mang lại kiến 
thức bổ ích như trước kia mà chúng chỉ thích chơi những trò chơi điện tử như: bắn 
súng, đua xe Chính điều trăn trở đó đã nảy ra trong tôi một ý nghĩ là hãy đưa các 
trò chơi vào hoạt động giảng dạy trong các trường phổ thông.
 Bản thân tôi là một giáo viên dạy toán trường THCS, một môn học mà nhiều 
học sinh rất sợ - ngại học và đã có nhiều học sinh nói rằng môn học này quá “khô 
khan”. Chính vì lí do đó tôi đã đưa một số trò chơi toán học vào các tiết luyện tập 
của mình để gây hứng thú học tập cho học sinh và qua đó các em có thể tự tổ chức 
trò chơi toán học vào những lúc giải lao, lúc rảnh rỗi để khắc sâu kiến thức và đặc 
biệt có thể xa rời các trò chơi điện tử kém tính giáo dục thể chất và tinh thần. Trên 
thực tế những giờ dạy mà tôi đã đan xen tổ chức chò chơi Toán học tôi thấy học 
sinh rất thích thú, rất hào hứng đón nhận trò chơi và kiến thức dần dần được các em 
nắm bắt thông qua các hoạt động đó một cách nhẹ nhàng và hiệu quả, góp phần tạo 
nên một môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng, lành mạnh, luôn tạo được sự thoải 
mái, hứng khởi cho từng học sinh, phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo 
của học sinh trong học tập và các hoạt động tập thể. 
 Với những lí do trên cùng với kinh nghiệm của bản thân đã tích luỹ được, tôi 
thiết nghĩ cần đưa ra chuyên đề này để một phần nào đó khích lệ phong trào học tập 
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 3 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
dạy Toán, nghiên cứu các tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài, trên cơ sở đó 
lựa chọn những trò chơi phù hợp để “Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán ”.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
 - Nghiên cứu trong phạm vi: Các tiết dạy theo thời khoá biểu (đúng phân 
phối chương trình) và các tiết phụ đạo, các tài liệu liên quan đến nội dung “Chơi 
mà học – học mà chơi”, sách giáo khoa, sách giáo viên, các tài liệu tham khảo về 
chương trình Toán THCS.
 - Đối tượng khảo sát: Học sinh trường THCS Lê Đình Chinh, xã Quảng 
Điền, huyện Krông Ana, tỉnh ĐăkLăk. 
 - Thời gian nghiên cứu: 5 năm học: 2010 – 2011, 2011 – 2012, 2012 – 2013, 
2013 – 2014, 2014 – 2015. 
5. Phương pháp nghiên cứu:
 - Phương pháp khảo sát, điều tra. 
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 - Phương pháp thực hành, thử nghiệm.
 - Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
 - Phương pháp lấy ý kiến của đồng nghiệp: Nhờ đồng nghiệp dự giờ các tiết 
dạy có tổ chức trò chơi, từ đó lấy ý kiến hay, ý kiến có lợi cho đề tài.
 - Phương pháp so sánh: Xem xét, so sánh hiệu quả về mặt tư tưởng, tâm lí 
của học sinh và chất lượng tiết dạy giữa tiết dạy có tổ chức trò chơi và cũng với tiết 
dạy đó nhưng ở lớp khác không tổ chức trò chơi.
 II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận:
 Bắt đầu từ năm học 2010 – 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo nước ta đã thực 
hiện việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, trước đó, Bộ Giáo dục 
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 5 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
 - Khó khăn: Đối với những học sinh từ trung bình trở xuống thì sự chuyển 
tải kiến thức còn gặp khó khăn, nhất là những bài toán có nội dung tổng hợp. Một 
phần học sinh còn tư duy chậm, lối suy nghĩ ngại khó, chưa tự giác tích cực trong 
học tập, liên hệ giữa lí thuyết với thực hành yếu, còn tình trạng học vẹt.
2.2. Thành công – hạn chế: 
 - Thành công: Trò chơi Toán học giúp cho học sinh phát triển cả về thể chất 
lẫn tinh thần. Trò chơi giúp học sinh phát triển năng lực toàn diện một cách tự 
nhiên, giúp các em trao đổi kinh nghiệm, tương tác lẫn nhau. Từ đó các em tiếp thu 
kiến thức một cách dễ dàng.
 Những học sinh từ trung bình khá trở lên say sưa học môn toán. Tự mình 
tìm tòi được nhiều cách giải và nắm chắc được mối quan hệ kiến thức giữa các bài, 
các phần với nhau.
 - Hạn chế: Khi tham gia trò chơi, một số học sinh còn có những phản ứng 
tiêu cực. Đặc biệt, là các đối tượng học sinh từ trung bình trở xuống khi gặp trò 
chơi chứa những bài toán có nội dung tổng hợp.
2.3. Mặt mạnh – mặt yếu: 
 - Mặt mạnh: 
 + Mỗi trò chơi nói chung đều nhằm mục đích củng cố những kiến thức, kĩ 
năng cụ thể như giải toán, chứng minh hình học, thứ tự các phép toán.
 + Mỗi trò chơi đều có luật chơi (chỉ rõ các quy định đối với người chơi, quy 
định thắng thua trong trò chơi), hành động chơi, trò chơi phải có tính thi đua giữa 
những người chơi, tức phải có thắng có thua.
 + Các trò chơi được tổ chức theo nhóm ngay trong lớp học với thời gian từ 3 
đến 5 phút nên tổ chức dễ dàng.
 Chính vì vậy, việc lồng ghép các trò chơi trong tiết luyện tập Toán rất quan 
trọng và đem lại tiết học có hiệu quả cao. 
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 7 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán chủ yếu giúp học sinh nắm bắt 
kiến thức của tiết dạy, kích thích sự phấn chấn, hào hứng học tập của học sinh, từ 
đó, giúp học sinh hệ thống được kiến thức và khắc sâu lý thuyết, phát triển tư duy 
suy luận toán học, phát huy tính chủ động, sáng tạo.
 Tổ chức trò chơi nhằm tác động đến tình cảm, tâm lí và đem lại niềm vui 
tươi, sự hứng thú trong học tập cho học sinh
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 
* Nội dung giải pháp, biện pháp:
 a) Cách tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán: Giáo viên là người hướng 
dẫn, là trọng tài của các trò chơi, là trung tâm thu hút học sinh nên phải có tác 
phong chững chạc, nghiêm túc nhưng lại vui vẻ, gần gũi, hoà đồng với học sinh. 
Lời nói phải rõ ràng, dễ hiểu, có sức hấp dẫn và pha chút hài hước trong mỗi trò 
chơi, kết hợp hài hoà giữa lời nói và động tác cần thiết để học sinh dễ dàng nắm bắt 
nội dung trò chơi và tham gia vào các trò chơi một cách tự nhiên.
 - Sau mỗi trò chơi, giáo viên cần động viên, khuyến khích đội thua, người 
thua, tuyên dương, khen thưởng đối với người thắng, đội thắng để khích lệ tinh 
thần các em một cách kịp thời.
 - Tránh tổ chức trò chơi một cách quá ồn ào làm ảnh hưởng đến lớp khác, 
không nên tổ chức trò chơi kéo dài quá lâu (hơn 10 phút) trong một tiết dạy.
 b) Chọn lựa trò chơi:
 - Chọn trò chơi có nội dung bài tập phù hợp với các đối tượng học sinh trong 
lớp, trò chơi phải phù hợp với bài dạy cả về nội dung lẫn thời lượng. 
 - Đối với học sinh có kỹ năng làm bài tốt thì giáo viên đưa ra những trò chơi 
chứa bài tập có nội dung tổng hợp để nâng cao khả năng tư duy cho học sinh.
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 9 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
 - Cách chơi: Sau tiết dạy giáo viên đưa bảng phụ có nội dung trò chơi.
 Học sinh chọ 4 đội ở 4 tổ, các đội hội ý trong 3 phút. Sau đó các đội cử đại 
diện đưa ra đáp án.
 Giáo viên đưa đáp án để quyết định sự thắng thua của các đội.
 Ví dụ: - Khi dạy bài “Ghi số tự nhiên” (Số học lớp 6), giáo viên có thể đưa 
ra bài tập về số La Mã như sau: Có 9 que diêm được sắp xếp như hình vẽ
 Hãy chuyển chỗ một que diêm để được kết quả đúng (Giáo viên nên khai 
thác nhiều cách giải khác nhau của bài toán này). 
 - Hoặc khi dạy bài: “Phép trừ và phép chia” (Số học lớp 6), giáo viên có thể 
đưa ra một bài toán như: Thầy (cô) có 4 viên phấn trong hộp, các em hãy chia đều 
cho 4 bạn, mỗi bạn một viên, làm sao để trong hộp vẫn còn 1 viên? 
 Bài toán này làm cho học sinh tò mò, hiếu động, đưa ra nhiều cách giải ngộ 
nghĩnh, có em hồ nghi bài toán cho đề sai,Khi thấy giáo viên thực hiện bằng 
cách chia cho 3 em đầu mỗi em 1 viên phấn, còn em thứ 4 giáo viên đưa luôn cả 
hộp phấn (còn chứa 1 viên phấn cuối cùng), lúc này học sinh sẽ có một trận cười 
thật trí tuệ, thật thoải mái.
 - Tác dụng Rèn luyện óc tư duy, sáng tạo, kích thích niềm đam mê học tập 
 cho học sinh.
 (2)Trò chơi thứ hai: Sự sắp xếp ngẫu nhiên
 Trò chơi này được áp dụng sau khi học sinh học bài “Định lí” trong chương 
trình Hình học lớp 7. Từ đấy có thể áp dụng cho tất cả các bài có các định lí, tính 
chất trong chương trình Hình học từ lớp 7 trở đi
 Chuẩn bị: Những mẫu giấy ghi sẵn từ “Nếu” hoặc từ “Thì”.
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 11 Sáng kiến kinh nghiệm: Tổ chức trò chơi trong tiết luyện tập Toán 
 Trò chơi này được lấy theo bài tập 53 sách giáo khoa Toán 6 tập 2.
 Trò chơi này được sử dụng trong các bài giảng về các phép toán cộng, trừ, 
nhân, chia trong N, trong Z, trong Q, trong R. Tùy theo từng bài giáo viên có thể 
đưa ra quy tắc “xây tường” khác nhau.
 Chuẩn bị: Giáo viên có thể chuẩn bị một tờ giấy A 0 có kẻ sẵn các viên gạch 
như hình 9 Sgk Toán 6 tập 2 trang 30 để học sinh lên điền nội dung thích hợp. 
 Hoặc có thể chuẩn bị các viên gạch màu gắn nam châm lên bảng (các miếng 
nhựa dán giấy màu có dính nam châm). 
 Cách chơi: Chia làm 2 đội (2 nội dung tương tự). Mỗi đội khoảng 3 đến 4 
học sinh lần lượt lên điền kết quả)
 Ví dụ: - Khi dạy tiết “Luyện tập” sau bài “Tính chất cơ bản của phép cộng 
phân số” (Số học 6).
 - Hoặc sau khi dạy xong bài “Phép trừ phân số”, “Phép nhân phân số”, hoặc 
các bài toán về cộng số nguyên, trừ số nguyên, nhân số nguyên giáo viên đều có 
thể tổ chức trò chơi này. 
 Giáo viên cho sẵn hàng gạch phía dưới. Học sinh lên lần lượt cầm từng viên 
gạch xây chồng lên trên theo quy tắc viên gạch trên bằng tổng (hay hiệu, tích, 
thương) hai viên gạch dưới kề với nó. (Số trên viên gạch là tùy theo yêu cầu của bài 
dạy). Chẳng hạn:
 6
 17
 4 4
 17 17
 1 7 11
 17 17 17
 Giáo viên: Bùi Thị Thảo Uyên – Trường THCS Lê Đình Chinh 13

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_to_chuc_tro_choi_trong_tiet_luyen_tap.doc