SKKN Biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên trường THCS TT

 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC 
 CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG THCS TT 
 MỞ ĐẦU 
 1. Lý do nghiên cứu 
 Thế kỷ XXI, thế kỷ của cách mạng khoa học công nghệ phát triển như vũ bão, 
thế kỷ của nền văn minh hậu công nghiệp. Đây là thời đại bùng nổ thông tin, thời đại 
của toàn cầu hóa, của nền kinh tế tri thức. Cùng với sự phát triển vượt bậc của khoa 
học công nghệ, nền kinh tế thế giới cũng cũng đang trên đà phát triển với tốc độ phi 
mã. 
 Để đạt được sự phát triển như vậy, mỗi quốc gia trên thế giới đều có chiến lược 
riêng của mình. Xong không một quốc gia, dân tộc nào trong sự phát triển của mình 
lại không có sự đầu tư cho giáo dục, đầu tư cho giáo dục là hướng đầu tư đúng đắn 
nhất, là đầu tư cho sự phát triển bền vững. 
 Ở Việt Nam, trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng ta luôn nhận thức được tầm 
quan trọng của giáo dục và đào tạo (GD-ĐT), luôn có những chủ trương đúng đắn 
trong việc chỉ đạo, định hướng cho sự phát triển của GD-ĐT. Nghị quyết Đại hội Đảng 
lần thứ XII tiếp tục khẳng định quan điểm của Đảng xem GD-ĐT là quốc sách hàng 
đầu. Đồng thời, Đảng ta cũng tiếp tục khẳng định các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, 
nhiệm vụ, giải pháp thể hiện trong Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản và toàn 
diện về GD-ĐT, chẳng hạn như mục tiêu của GD-ĐT là phát triển toàn diện năng lực 
và phẩm chất người học; hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng hệ thống 
giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập; đổi mới công tác quản lý 
giáo dục (QLGD), đào tạo; phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD, phấn đấu 
đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. Qua đó cho 
thấy quyết tâm của Đảng ta trong đổi mới GD-ĐT để nền giáo dục nước ta từng bước 
hội nhập với nền giáo dục của các nước trong khu vực và trên thế giới. Đảng ta rất 
quan tâm đến đội ngũ nhà giáo và cán bộ QLGD vì chính đội ngũ này là một trong 
những nhân tố quyết định sự thành công của công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện 
về GD-ĐT bởi họ chính là lực lượng trực tiếp đóng góp vào sự đổi mới này. Để nâng 
cao năng lực cho đội ngũ nhà giáo, công tác bồi dưỡng phải được tiến hành thường 
xuyên và có bài bản. 
 Đề tài này trình bày về Biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm nâng cao năng 
lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trường THCS TT. 
 2. Mục đích nghiên cứu 
 Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm 
nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trường THCS TT trong giai đoạn 
hiện nay. 
 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 
 3.1. Khách thể nghiên cứu 
 Hoạt động quản lí của hiệu trưởng trường trung học cơ sở TT. 
 3.2. Đối tượng nghiên cứu 
 Biện pháp QL nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trường 
THCS TT trong giai đoạn hiện nay. 
 1 
 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC 
 CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG THCS TT 
 Chương 1 
 MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI 
1.1 Lịch sử nghiên cứu vấn đề 
 Quá trình đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại 
hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi sự nỗ lực của toàn xã hội. Trong đó, đội ngũ GV có 
vai trò hết sức quan trọng bởi họ chính là lực lượng trực tiếp đóng góp vào đổi mới 
này. Để hoàn thành tốt sứ mệnh này đòi hỏi người GV phải có năng lực chuyên môn 
tốt. Vậy làm sao cho đội ngũ GV có năng lực chuyên môn tốt để luôn đáp ứng được 
đòi hỏi nâng cao chất lượng giáo dục. 
 Trong công tác quản lý các trường THCS, QL chuyên môn có vai trò quan 
trọng, nó chính là yếu tố quyết định đến hoạt động dạy học của nhà trường. Đây là 
nhiệm vụ không đơn giản đối với mỗi người hiệu trưởng. Mục tiêu của công tác này là 
đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học theo yêu cầu của mục tiêu, kế hoạch đào tạo của 
bậc học THCS. Để làm tốt công tác QL của hiệu trưởng, đã có nhiều nhà khoa học, 
nhà nghiên cứu đã có những công trình đề cập đến thực tiễn QL ở các nhà trường 
nhằm tìm ra biện pháp QL có hiệu quả nhất. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu QLGD 
trong và ngoài nước đã nêu lên một số biện pháp QL của hiệu trưởng xong mới chỉ đề 
cập đến các biện pháp chung cho trường phổ thông. Có một số tác giả đề cập đến chất 
lượng giảng dạy ở bậc THCS nhưng chỉ nghiên cứu cải tiến nội dung và phương pháp 
dạy học bộ môn mà chưa đề cấp đến biện pháp QL của hiệu trưởng nhằm nâng cao 
năng lực chuyên môn cho đội ngũ GV. Việc nâng cao năng lực chuyên môn cho đội 
ngũ GV là việc làm cấp thiết trong giai đoạn hiện nay để giúp họ thực hiện hiệu quả 
việc cải tiến nội dung, phương pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, phù hợp với 
sự phát triển của xã hội. 
1.2 Quản lý giáo dục 
1.2.1 Khái niệm quản lý giáo dục 
 Quản lý giáo dục là quản lý trong lĩnh vực giáo dục. Bàn về khái niệm này có 
nhiều ý kiến khác nhau, ở đây tôi xin nêu ra một số quan niệm cơ bản của các nhà 
khoa học. 
 Theo học giả nổi tiếng M.I Kônđacốp: QLGD là tập hợp các biện pháp tổ 
chức, cán bộ, kế hoạch hóa, tài chính, cung tiêu nhằm đảm bảo vận hành bình thường 
của các cơ quan trong hệ thống giáo dục, để tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống cả 
về mặt chất lượng lẫn số lượng. 
 Theo M.M Mecchiti: Quản lý giáo dục là tập hợp những biện pháp (tổ chức, 
cách thức, cán bộ giáo dục, kế hoạch hóa, tài chính, cung tiêu) nhằm đảm bảo sự vận 
hành bình thường của các cơ quan trong hệ thống giáo dục, bảo đảm sự tiếp tục phát 
triển và mở rộng hệ thống cả về mặt số lượng cũng như chất lượng. 
 Theo P.V.Khuđôminxky: QLGD là tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý 
thức và có mục đích của các chủ thể QL ở các cấp khác nhau đến tất cả các khâu của 
hệ thống (từ Bộ Giáo dục và Đào tạo đến nhà trường) nhằm mục đích đảm bảo việc 
giáo dục chủ nghĩa cộng sản cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự phát triển toàn diện, hoàn hảo . 
 3 
 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC 
 CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG THCS TT 
bộ phận trong một tổ chức nhằm làm cho họ thực hiện đạt kết quả các kế hoạch của tổ 
chức đặt ra. 
 Đặc trưng của tổ chức bao gồm các tiêu chí cơ bản là lý tưởng sứ mệnh, mục 
tiêu của tổ chức; quy mô của tổ chức; cơ cấu, thiết chế của tổ chức; nội dung công việc 
của tổ chức; điều kiện tồn tại và phát triển của tổ chức. 
 Quá trình tổ chức sẽ lôi cuốn việc hình thành, xây dựng các bộ phận, các phòng 
ban cộng với công việc của chúng và sau đó là vấn đề nhân sự cán bộ sẽ tiếp nối ngay 
sau các chức năng kế hoạch hoá và tổ chức. 
 Khi có căn cứ của tổ chức thực hiện đảm bảo thống nhất các nguyên tắc trong 
mục tiêu mỗi thành viên đều góp phần công sức vào thực hiện mục tiêu duy trì có cấu 
tổ chức được coi là hợp lý. Một tổ chức được coi là hiệu quả khi nó được áp dụng thực 
hiện các mục tiêu của hệ thống với mức hợp lý nhất. 
 + Chỉ đạo: 
 Chỉ đạo là quá trình tập hợp các thành viên trong tổ chức trong mối liên kết chỉ 
đạo chặt chẽ, động viên, hướng dẫn, điều chỉnh quá trình thực hiện nhiệm vụ nhất định 
của thành viên để đạt được mục tiêu của tổ chức đặt ra. 
 + Kiểm tra: 
 Kiểm tra là tai mắt của QL, là một chức năng quan trọng của QL, lãnh đạo mà 
không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo: Mục đích của kiểm tra nhằm thực hiện tốt 
nhất ba chức năng: phát hiện, điều chỉnh và khuyến khích. Chức năng QL của hiệu 
trưởng là đo lường và điều chỉnh việc thực hiện nhằm đảm bảo rằng: Các mục tiêu, các 
kế hoạch vạch ra để đạt được ngày càng được hoàn thành.... Từ đó tìm ra những biện 
pháp động viên, giúp đỡ, cân nhắc và điều chỉnh. Kiểm tra là chức năng đích thực của 
QL là khâu đặc biệt quan trọng của chu trình QL, giúp người QL hình thành cơ chế 
điều chỉnh theo hướng đích. 
 Để công tác QL đạt hiệu quả thì khâu kiểm tra cần được tiến hành thường 
xuyên và có sự kết hợp nhuần nhuyễn, linh hoạt. 
 1.2.3. Biện pháp quản lý giáo dục 
 - Biện pháp: là cách làm, cách giải quyết vấn đề cụ thể. 
 - Biện pháp quản lý: là tổ hợp các cách thức tiến hành của chủ thể quản lý tác 
động đến đối tượng QL nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả các tiềm năng cơ hội 
của đối tượng QL để đạt được mục tiêu QL. 
 - Biện pháp quản lý giáo dục: là một tổ hợp các tác động có định hướng của chủ 
thể quản lý đến đối tượng QL nhằm đưa hoạt động giáo dục ở từng cơ sở và toàn bộ hệ 
thống giáo dục đạt đến mục tiêu giáo dục đã định. 
 Đối tượng QLGD phức tạp đòi hỏi biện pháp QL của chủ thể phải đa dạng 
phong phú hợp với đối tượng QL. Biện pháp QL có quan hệ chặt chẽ với nhau tạo 
thành một hệ thống các phương pháp. Hệ thống biện pháp QL giúp cho nhà QL thực 
hiện tốt các phương pháp QL và đạt được mục tiêu giáo dục của mình. 
 Xét theo chức năng quản lý (Lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra) 
thì biện pháp QLGD gồm 4 nhóm: 
 5 
 BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC 
 CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG THCS TT 
 - Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giáo dục; giải quyết khiếu nại, 
tố cáo và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về giáo dục. 
1.3. Năng lực chuyên môn của giáo viên 
 Năng lực: Theo Tâm lý học, năng lực là một tổ hợp các thuộc tính tâm lý cá 
nhân đáp ứng yêu cầu của một hoạt động nhất định nhằm đảm bảo cho hoạt động ấy 
đạt kết quả tốt. Tổ hợp không phải là sự tồn tại song song của nhiều yếu tố mà là sự 
liên hệ hữu cơ, sự tác động qua lại giữa các yếu tố, trong đó thuộc tính đóng vai trò 
chủ đạo, có thuộc tính làm nền và thuộc tính phụ trợ. 
 Chuyên môn: Là tổ hợp các tri thức, kỹ xảo thực hành mà con người tiếp thu 
được qua đào tạo để có khả năng thực hiện một loại công việc trong phạm vi một 
ngành nghề nhất định theo sự phân công của xã hội. 
 Chuyên môn sư phạm: Là một ngành khoa học về lĩnh vực giáo dục đào tạo, có 
nội dung, phương pháp sư phạm riêng biệt. Đối với các nhà khoa học thì chuyên môn 
của họ là tinh thông nghề nghiệp, sự hiểu biết về lĩnh vực của mình. Còn chuyên môn 
sư phạm thì không chỉ có hiểu biết và tinh thông về lĩnh vực nghề của mình mà còn 
phải biết truyền thụ tri thức nghề nghiệp đó cho học sinh. 
 Năng lực chuyên môn của GV: Là mức độ hiểu biết, tinh thông về dạy học, 
giáo dục và khả năng truyền thụ tri thức, làm phát triển nhân cách người học. 
 Nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ GV: Nâng cao là tác động thêm 
vào cái đã có để làm nó thay đổi trạng thái theo hướng phát triển cao hơn, tăng hơn về 
số lượng và chất lượng. Để nâng cao năng lực chuyên môn đã có của GV, người hiệu 
trưởng cần phải sử dụng các biện pháp QL phù hợp với chức năng của nó, có như vậy 
mới làm tăng hơn về số lượng và làm biến đổi về chất lượng trong hoạt động chuyên 
môn của đội ngũ GV. Nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ GV chính là làm 
cho việc sử dụng các biện pháp QL hoạt động chuyên môn tác động vào hoạt động dạy 
của thầy và hoạt động học của trò, nhằm tăng sự hiểu sâu, biết rộng, cập nhật kiến thức 
mới, sự linh hoạt trong sử dụng các phương pháp dạy học Tất cả những điều đó 
được thể hiện qua nội dung bài dạy trên lớp, qua kiểm tra khảo sát chất lượng HS, qua 
kết quả các kì thi HS giỏi, thi GV giỏi, qua chất lượng học sinh cuối học kỳ, cuối năm 
học hay nói cách khác, nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ GV chính là làm 
tăng khả năng, giá trị về số lượng cũng như chất lượng hoạt động chuyên môn. 
 Có thể khẳng định năng lực chuyên môn của GV là một yếu tố quyết định tới 
chất lượng giáo dục. Năng lực này được hình thành trong quá trình được đào tạo và 
phát triển trong quá trình GV trực tiếp giảng dạy ở nhà trường và trong công tác bồi 
dưỡng thường xuyên. Để phát huy được tốt nhất năng lực chuyên môn của giáo viên 
trong các nhà trường, người hiệu trưởng cần đề ra và vận dụng linh hoạt các biện pháp 
QL, tạo điều kiện tốt nhất cho GV giảng dạy đạt hiệu quả cao. 
1.4. Nội dung quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng 
 Quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trường là QL toàn bộ việc giảng dạy, 
giáo dục của thầy, việc học tập rèn luyện của trò theo nội dung giáo dục toàn diện 
nhằm thực hiện mục tiêu và đường lối giáo dục của Đảng. QL hoạt động chuyên môn 
là nhiệm vụ trọng tâm của QL nhà trường. Sau đây là một số nội dung QL hoạt động 
chuyên môn chủ yếu: 
 7